نگاهی به زمینه‌های شکل‌گیری و چیستی اخلاق محیط زیست

نشست نقد و بررسی کتاب اخلاق محیط زیست در انتشارات جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در مشهد برگزار شد.

در این نشست دکتر کمال‌الدین ناصری، عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، درباره اخلاق محیط زیست و مسائل مربوط به آن پرداخت.

برخی از نکاتی که در این جلسه بیان شد، عبارت است از:

صنوف اخلاق‌ورزی در حال متنوع‌تر شدن است. یکی از این گونه‌ها و صنوف مدرن اخلاق‌ورزی، اخلاق محیط زیست است.

اخلاق جهان‌مدار امروز مفهومی مدرن است و البته از اخلاق سنتی جدا نیست. جوانه اخلاق مدرن در دوران پسارنسانس رویید و مهم‌ترین رکن آن از همان دوره، سکولار شدن علم بود.

اخلاق مدرن روندی پویا را طی کرد و می‌شود گفت یکی از آخرین محصولات آن اخلاق محیط زیست است. این نوع اخلاق ادامه روند بسط و شمول اخلاقی است که البته برخی جاها رادیکال هم می‌شود.

در درونمایه اصلی جریان پویایی اخلاق مدرن ۲ شاخصه دیده می‌شود که یکی تاکید بر برابری و رفع تبعیض است. در واقع نابرابری‌های امر اخلاقی در گذشته باید رفع شود و باید این امر برای همه انسان‌ها، کشورها، دین‌ها و… برابر شود. این روند عمومی اخلاق بوده است. دوم نیز تاکید بر حق و وظیفه است.

اخلاق مدرن به شدت انسان‌مدار و درون‌گونه‌ای است چون این اخلاق از دل اومانیسم یا انسان‌مداری استخراج شده است. همچنین اخلاق مدرن یک اخلاق فایده‌گراست.

دانش محیط زیست در مقابل این رویکرد سوالاتی را مطرح کرده که در نهایت پاسخ به آن موجب شکل‌گیری اخلاق محیط زیست شده و آن این است که آیا عناصر طبیعت، اعم از زنده و غیرزنده، واجد منزلت اخلاقی هستند؟ آیا هر رفتار ما با آن‌ها مشمول خیر و شر می‌شود؟ آیا می‌توان گزاره‌های اخلاق انسانی را به عناصر طبیعت تعمیم داد؟ آیا انسان در قبال طبیعت مسئولیتی هم دارد؟

صوت این جلسه را می‌توانید در ادامه بشنوید:

پاسخ دهید

2024by Motamem studio ©